ประวัติความเป็นมา
ผ้ามัดย้อมเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของคนในหมู่บ้านคีรีวง ตำบลกำโลน
อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราชกลุ่มผ้ามัดย้อมมุ่งมั่นสู่มาตรฐานระบบการจัดการวิสาหกิจชุมชน
(มจก.) กลุ่มผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติบ้านคีรีวงเป็นการย้อมสีธรรมชาติ
เป็นความรู้และภูมิปัญญาชาวบ้านที่ถ่ายทอดสืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่นและเป็นวิถีชีวิตและวัฒนธรรมที่สอดคล้องกับชุมชน
เช่น การย้อมฮ่อมของภาคเหนือ ฯลฯ
การย้อมสีธรรมชาติเป็นกระบวนการที่พึ่งพิงกับวัสดุธรรมชาติเป็นการใช้ประโยชน์จากธรรมชาติ
ทำให้ผู้ย้อมสีธรรมชาติเห็นคุณค่าและผูกพันกับธรรมชาติ
การใช้วัสดุจากธรรมชาติมาทำการย้อมสีธรรมชาติจึงไม่ใช่ประโยชน์อย่างเดียวแต่เป็นการอนุรักษ์รักษาต้นไม้และการปลูกเพิ่มเติมเพื่อการเพิ่มขึ้นของปัจจัยหรือวัตถุดิบในการใช้ทำย้อมสีธรรมชาติ
วัสดุที่นำมาใช้ทำสีย้อมผ้าธรรมชาติจะเป็นส่วนต่างๆ ของต้นไม้ เช่น เปลือกมังคุด
แกน ราก ใบ ดอก และผล เป็นต้น กลุ่มสตรีในชุมชนบ้านคีรีวงประกอบด้วยสมาชิก 4 หมู่บ้าน คือหมู่ 5, 8 ,9 และ 10 ชาวบ้านคีรีวงนอกจากทำสวนผลไม้เป็นหลักแล้ว ว่างจากทำสวนผลไม้
มารวมกลุ่มทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ เป็นการเปิดโอกาสให้สตรีเรียนรู้สังคม
เรียนรู้ปัญหาและศักยภาพ ในการช่วยแก้ปัญหาของครอบครัวและชุมชน
และยังได้รื้อฟื้นการย้อมสีธรรมชาติของหมู่บ้านคีรีวงอีกด้วย โดยก่อตั้งเมื่อวันที่
23 พฤศจิกายน 2539 มีสมาชิกครั้งแรก 10
คน ได้รับการสนับสนุนด้านต่างๆ
จากโครงการพัฒนาอาชีพส่งเสริมเพื่ออนุรักษ์ธรรมชาติมูลนิธิดกมล คีมทอง
วัตถุประสงค์ในการจัดตั้งกลุ่มผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ เพื่อสร้างอาชีพกับสตรีในชุมชน
ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์
และเพื่อสร้างเสริมพัฒนาด้านความคิดและสร้างงานใหม่รู้จักนำวัสดุในท้องถิ่นมาใช้ให้เกิดประโยชน์ตลอดจนสร้างความเข้มแข็งความสามัคคีในหมู่คณะด้วย
พืชที่ให้สีย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติ เช่น ลูกเนียงให้สี น้ำตาลเข้ม , ฝักสะตอ - สีเทา ,ในมังคุด- สีส้มกับชมพู, ใบหูกวาง-เหลืองอมเขียว ,เหลืองอมเขียว , ใบเพกา-เขี้ยวเข้ม ,แกนขนุน-เหลืองสด และแกนหลุมพอ –น้ำตาลอ่อน กิจกรรมของกลุ่มผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ คือ
ย้อมด้วยสีของใบมังคุด แกนขนุน ใบเพกา ใบหูกวาง แก่นหลุมพอ สะตอ ลูกเนียง ฯลฯ
และแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์จำหน่าย เช่น กางเกง เสื้อ กระเป๋า สารพัดประโยชน์
ผ้าเช็ดหน้า ของที่ระลึกต่าง ๆ ฯลฯ
